Bizkargi hobia (Amorebieta-Etxano, Bizkaia)

1937ko udaberrian, Gernika erori ondoren, frontearen lerroa Sollubetik Maiaga, Bizkargi, Zornotza eta Eubaraino hedatu zen. Bizkargi mendiguneko erasoak maiatzaren lehen egunetan hasi ziren. Maiatzaren erdialdean borroka gogorrenak izan ziren inguru horretan, eta Esteban Salsamendi batailoiak aktiboki parte hartu zuen.

2020ko uztailaren 10ean, Euskal Prospekzio Taldeko kideek ingurua ezagutzeko egindako bisitan, identifikazio-plaka bat agertu zen Bizkargi mendiaren hegoaldeko hegalean, 58331 zenbakiarekin. Honen ondoan giza hezurrak aurkitu ziren. 58.331 zenbakia ikertu zen eta jakin zen Aniceto Aguirrebeitia Lazpitarena zela, Berrizko Alderdi Komunistako Esteban Salsamendi 44. batailoiko ametrailadoreen konpainiako kaboa, zeina 1937ko maiatzaren 16an hil baitzen.

Hobitik ateratzeko lanak 2020ko abenduaren 20an izan ziren. Interbentzioan zehar, femurraren eta kubitu ezkertiarren diafsiak berreskuratu ziren. Plakaz gain, ebonitazko bost botoi beltz, lau koilara, botila baten lepoa eta munizioa aurkitu zituzten.

Bertan izan ziren Anicetoren senideak. . Bertan izan ziren, halaber, Beatriz Artolazabal, Eusko Jaurlaritzako Berdintasun, Justizia eta Gizarte politiketako sailburua, José Antonio Rodríguez Ranz, Giza Eskubideen, Memoriaren eta Bizikidetzaren sailburuordea, Amorebieta-Etxanoko Udaleko ordezkariak eta Aintzane Ezenarro, Gogora Institutuko zuzendaria.

Plaka aurkituta, Aniceto Aguirrebeitia Lazpita dokumentu bidez identifikatzeko aukera izan zen, lehen momentu batean, eta ondoren, genetikoki identifikatua izan zen, senitartekoen DNA laginekin erkatu ostean. 

Gorpuzkia familiari eman eta Elgoibarko Duintasunaren Kolunbarioaren hilobiratua izan zen, 2021eko uztailaren 28an.